Senior przed ustawą, czyli jak być bezpiecznym
Senior przed ustawą, czyli jak być bezpiecznym, to autorski mini-poradnik, jaki powstał z potrzeby ochrony seniorów*, którzy nie mogą z różnych przyczyn czekać na regulacje ustawowe dotyczące odwróconego kredytu hipotecznego lub rent dożywotnich i są zmuszeni do skorzystania z ofert spółek prywatnych, aktualnie oferujących renty dożywotnie. Warto do niego zajrzeć, by uniknąć często nieodwracalnych tragicznych w skutkach konsekwencji i problemów.
Odwrócona hipoteka, renta dożywotnia podpowiadamy – jak się dobrze zabezpieczyć
Biorąc pod uwagę to, że aż 5 ze 100 osób korzystających ze świadczeń dożywotnich umiera w ciągu roku od podpisania umowy, spadkobiercy nie mają żadnych praw do nieruchomości objętej umową od chwili jej podpisania przez seniora, a w przypadku bankructwa spółki, traci się wszystko – pozostając bez pieniędzy i domu, zdaje się to być świetny interes, jednak mniej opłacalny dla seniorów i ich często niczego nieświadomych bliskich.
Problem staje się jeszcze bardziej poważny, gdy obok spółek, które rzetelnie podchodzą do tematu informując o warunkach i konsekwencjach współpracy, pojawiają się też tacy, którzy wykorzystując niewiedzę, łatwowierność osób starszych robią na mocy przepisów Kodeksu Cywilnego pozostawiają osoby starsze bez bez dachu nad głową, zakazując im na mocy klauzuli poufałości informowania o procedurze i podpisanej umowie informowania kogokolwiek z rodziny czy znajomych, którzy mogliby zapobiec nadużyciom. W takim wypadku bowiem nawet chęć spłaty zadłużenia uniemożliwia odzyskanie mieszkania.
Jak donoszą dziennikarze TELEWIZJERA (TVN), w naszym kraju dochodzi już do procederu zwanego „transakcja na śmierć” – kiedy to wyselekcjonowani uprzednio przez oszustów seniorzy, namawiani na dodatkowe profity na kształt odwróconej hipoteki, dożywocia czy renty dożywotniej po podpisaniu aktu notarialnego ze zrzeczeniem się praw do mieszkania w zamian za przeprowadzkę do mniejszego lokalu i sporą sumę pieniędzy, giną w niewyjaśnionych okolicznościach.
Stąd nasza troska i poniższe wskazówki, jak zachować się w momencie kontaktu z propozycją zrzeczenia się praw do mieszkania za jakiekolwiek profity.
A teraz o tym, co zrobić w praktyce, by przed wejściem w życie m.in. ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym być bezpiecznym
1. Na co zwrócić uwagę, gdy ktoś zaproponuje usługę?
Należy pamiętać, że renta dożywotnia, czy świadczenie dożywotnie są zupełnie dobrowolne i nie wolno ich traktować jak świadczenia w rozumieniu renty, czy emerytury płaconej przez ZUS lub zasiłku z Pomocy Społecznej.
Nikomu się one nie należą obligatoryjnie z mocy prawa. To transakcja jak handel wymienny. W różnych miejscach mogą się jednak pojawić tego typu reklamy, którym absolutnie nie należy wierzyć.
Nigdy nie wolno składać jakichkolwiek wiążących deklaracji podczas rozmowy telefonicznej, ani nie podawać swoich szczegółowych danych osobowych.
Jeśli w mieszkaniu pojawi się osoba oferująca usługę renty dożywotniej, umowy dożywocia bezwzględnie trzeba upewnić się, kogo reprezentuje.
Aktualnie w naszym kraju rentę dożywotnią może oferować 7 spółek, które figurują we wszelkich niezbędnych rejestrach i mają odpowiednie zezwolenia do oferowania tego typu usług, a mianowicie: Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie Europa S.A. z Wrocławia, Fundusz Hipoteczny Dom S.A. w Warszawie, Fundusz Hipoteczny Dom S.A. s.k.a. w Warszawie, Fundusz Hipoteczny Gwarancja sp. z o.o. w Gorzowie Wielkopolskim, Fundusz Senior sp. z o.o. w Jastrzębiu Zdroju, Fundusz Hipotecznego Familia S.A. w Warszawie, Fundusz Hipotecznego Omnes sp. z o.o. w Szczecinie.
Jeśli nawet nazwa spółki będzie znajoma, należy upewnić się, czy nikt nie podszywa się pod jej pracowników – poprosić o zapisanie nazwy firmy, nazwiska agenta i zatelefonować do siedziby firmy z pytaniem, czy dana osoba ją reprezentuje.
Dopiero potem można rozmawiać o ofercie i zastanawiać się nad skorzystaniem z propozycji. Wszyscy specjaliści podkreślają, że decyzja o zrzeczeniu się mieszkania na rzecz spółki jest decyzją życiową i powinna być podjęta z rozwagą.
Na pewno nie należy niczego podpisywać pod wpływem chwili, emocji, podczas pierwszej rozmowy z przedstawicielem spółki tu i teraz. Trzeba dać sobie czas do namysłu.
Tu bezwzględnie konieczne jest czytanie klauzul, i treści napisanych małym drukiem i konsultacja z najbliższymi (rodziną, sąsiadami) lub prawnikiem.
Istnieje też inny sposób oferowania świadczeń dożywotnich – podczas spotkań w różnego typu domach seniora, klubach, gdzie umowy na transakcje podsuwane są osobom starszym jak garnki, czy inne towary. W takim wypadku również należy zachować czujność i rozwagę, nie podpisywać żadnych deklaracji ani zobowiązań, ponieważ mogą się one okazać niemożliwe do anulowania.
2. Jak się zabezpieczyć?
Jeśli już jesteśmy pewni, kto oferuje usługę i zdecydujemy się na podpisanie umowy na świadczenia dożywotnie, aby skutecznie zabezpieczyć swoje interesy Roman Sklepowicz ze Stowarzyszenia Osób Pokrzywdzonych (dla Twoje Info TVP INFO) radzi, by zrobić 3 podstawowe kroki:
- przed podpisaniem przeczytać umowę z prawnikiem,
- umowę podpisać u notariusza (umowa podpisana w domu jest pod rygorem nieważności) – przy skutecznym przeniesieniu własności nieruchomości obowiązkowy jest notariusz,
- zadbać, by sporządzony został akt notarialny i we wpisie do księgi wieczystej bezwzględnie pojawiło się imię i nazwisko dożywotnika z zabezpieczeniem dożywocia, tylko wówczas można czuć się w miarę bezpiecznie na mocy aktualnie obowiązujących przepisów Kodeksu Cywilnego (dział IV).
Kamila Dołowska – Dyrektor Zakładu Prawa Cywilnego z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich również podziela to zdanie, że dzięki wpisowi do księgi wieczystej renta hipoteczna będzie wypłacana, ale w przypadku problemów to senior będzie sam musiał podjąć działania prawne, by skorzystać z ochrony jaką taki wpis daje. Nie jest to jednak łatwe i wymaga wysiłku.
Należy też uważać na tzw. klauzule poufałości, czyli utajniony dokument zakazujący rozpowszechniania szczegółów transakcji, które mogą być częścią umów na świadczenia dożywotnie, a zabraniają mówienia komukolwiek, zwłaszcza najbliższym o tym, że senior zdecydował się na transakcję, że podpisze bądź podpisał taką umowę. To bardzo niebezpieczne. Aktualnie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta prowadzi postępowanie i wkrótce się wyjaśni, czy tego typu praktyka nie jest przestępstwem.
3. Gdzie szukać pomocy?
W przypadku podpisania umowy ze spółką na świadczenie dożywotnie z zachowaniem procedur, na dzień dzisiejszy wycofanie się z decyzji jest praktycznie niemożliwe, stąd trzeba być bardzo ostrożnym i w 100% mieć świadomość konsekwencji do końca życia.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, podejrzeń, że zachodzi przestępstwo, ktoś chce nas oszukać, wyłudzić pieniądze, czy przymusza do podpisania jakichkolwiek dokumentów tak, by się nikt inny o tym nie dowiedział, należy dzwonić pod numer 112 lub 997 i zgłosić ten fakt lub zawiadomić prokuraturę.
Bardzo ważne jest też zareagowanie i powiadomienie Policji lub prokuratury w przypadku, gdy ktoś będzie oferował odwrócony kredyt hipoteczny. Taka usługa bowiem nie jest obecnie oferowana w żadnym banku ani innej instytucji. O tym, kiedy będzie można z niej skorzystać poinformują media. Informacje takie pojawią się też na naszej stronie w Aktualnościach.
ZAPRASZAMY DO KORZYSTANIA Z NASZEJ WIEDZY
*Podstawą i inspiracją do stworzenia tego mini zbiorku były materiały programów Twoje Info TVP INFO z dn.16.10.2013r., TELEWIZJERA TVN z dn. 22.10.2013r. oraz Raport i Konferencja UOKiK z dn. 24.10.2013r.